Stealth learning

Om serious games goed op de kaart te krijgen is onderzoek naar de effecten belangrijk. Zeker in economische tegenwind. Daarom is elk initiatief prachtig, zeker dat van Marije van Gent, onderzoeker bij centrum voor mondiaal burgerschap NCDO. In homo ludens beschrijft ze een onderzoek waarbij de effecten van de game 'On the ground reporter - Uganda'.

Honderden jongere spelers hebben meegedaan in het onderzoek, en hoewel door anonimiteit niet alle statistische verbanden konden worden gelegd, zijn er toch een paar heldere conclusies. Op sommige vlakken helpt deze game. Heb ik zelf ook ervaren door 'm te spelen trouwens: alleen al de reizen en straatbeelden dompelen je al helemaal onder.

Door de oogharen heenkijkend komt dit onderzoek tot soortgelijke conclusies als het meta-onderzoek van Tracy Sitzmann. Zij analyseerde een brede range onderzoeken en concludeerde dat games effectieve leermiddelen kunnen zijn, zeker als het aankomt op kennis en retentie ervan. 

Kennis? In eerste instantie vond ik dat heel gek: ik verwachtte vooral resultaten rond houding en motivatie. Games bieden mij vaak nieuwe inzichten en zetten me vaak op het verkeerde been. Als ontwerper ervaar ik vaak dat een game een uitstekende starter kan zijn van een verandertraject. Om spelers te verleiden zich bloot te geven en 'bewust onbekwaam' te maken. 

Bij nader inzicht is de conclusie toch wel logisch. Marije van Gent beschrijft het ook: op het vlak van houding is er niet zoveel effect omdat de spelers precies weten waar ze aan beginnen. De spash-screen en communicatie eromheen is zeer expliciet over het doel. Dat is te waarderen, maar wie niet geïnteresseerd is in Afrika zal niet aan de game beginnen. En andersom: 'preaching to the converted' dus. Jongeren die het spel willen gaan spelen hebben vooraf al meer inzicht in de voedselcrisis dan jongeren die niet geïnteresseerd zijn in de game.



Om aan te komen bij wie het echt nodig heeft is het slim om een metafoor of zelfs een dekmantel te gebruiken. Bij Bright Alley noemen we dat 'Stealth Learning': pas bij de clou in de game blijkt dan het leerdoel. Op dat moment heeft de speler al het natuurlijke gedrag laten zien, zonder sociaal wenselijkheid of weerzin.

Het is vaak even schrikken als de gevolgen van de eigen keuzes zichtbaar worden. Het gebeurt regelmatig dat medewerkers van bijvoorbeeld KPMG, gemeente Amsterdam of NS schaterlachen als ze merken dat Bright Alley achter zo'n 'stealth' oplossing zit die ze soms al jaren geleden hebben ervaren. Een veilige voedingsbodem om te gaan leren over 'low interest' onderwerpen als integriteit, compliance, veiligheid of duurzaamheid. Op onze nieuwe website staat een voorbeeld rond Akzo Nobel.